Health Hero interview – Koen de Haan

Interview met Koen de Haan: “De vraag is altijd:maakt dit de boot sneller?”

 

 

Door Kasper Hetterschijn | Fitcoins Health Hero Interview

 

Introductie
Koen de Haan is een toonaangevende coach in de Nederlandse triatlon-, zwem-,
wieler- en roeiwereld. Als begeleider van meerdere Olympische sporters weet hij
als geen ander hoe je topprestaties bereikt. In dit gesprek deelt hij zijn
inzichten over het bouwen aan een onwrikbare basis, het belang van consistentie
en waarom mentale en fysieke gezondheid ook voor coaches cruciaal is.

Koen, je hebt al talloze sporters begeleid naar indrukwekkende prestaties. Wat is voor jou tot nu toe het mooiste moment uit je carrière?

Zonder twijfel de Olympische Spelen in Parijs. Daar viel alles samen. We wonnen met het team vier keer goud, met mijn eigen roeiers twee keer goud en één keer brons. Maar het was niet alleen dat resultaat. Het was de hele weg ernaartoe: jaren puzzelstukjes leggen en dan precies op het goede moment zien hoe alles op z’n plek valt. Dat is magisch. En misschien nog wel mooier: de sporters voelden zich onderdeel van iets groters dan alleen hun eigen prestatie. Ze wilden door, omdat het team zo sterk voelde.

Wat maakt volgens jou het verschil tussen een goed team en een succesvol team?

De kern zit in de combinatie van inhoud, proces en relatie. Kennis is belangrijk, maar zonder een goed proces en sterke onderlinge relaties kun je die kennis niet optimaal inzetten. Vertrouwen is daarin het sleutelwoord. Mijn ervaring is: als sporters zien dat we samen een plan maken dat werkt, gaan ze ook mee in keuzes die soms verder gaan dan alleen de trainingstijden. Dan stellen ze vragen als: “Is het slim dat ik nu een extra studieopdracht op me neem?” of “Kan ik dit werkproject erbij doen, of gaat dat ten koste van mijn prestaties in de boot?” En altijd komt het dan neer op die ene vraag: maakt dit de boot sneller?

Je hebt het vaak over maatwerk per sporter. Hoe werkt dat precies?

Waar veel traditionele teams gelijkheid en uniformiteit nastreven, geloven wij juist in het erkennen van de verschillen tussen sporters. Niet iedereen functioneert hetzelfde. De één heeft behoefte aan rust en stilte, de ander laadt juist op van sociale interactie. Daarom voeren we veel gesprekken, ook over de mens achter de sporter. Zo leren ze niet alleen zichzelf, maar ook elkaar beter begrijpen. Dat maakt het team als geheel sterker.

Wat leren jullie sporters over balans en herstel?

We werken onder andere met het concept van de batterijtjes. Dat gaat over welke activiteiten je opladen op verschillende niveaus: de AA-batterij voor langere herstelmomenten (zoals een dag wandelen in het bos), en de AAA-batterij voor korte breaks (bijvoorbeeld even een boek lezen of breien). Dit helpt sporters, maar ook ons als staf, om bewust om te gaan met herstel. Want hoe fitter en frisser de coaches zijn, hoe beter zij de sporters kunnen begeleiden.

 

Dat klinkt als iets wat niet alleen voor sporters geldt. Pas jij dit zelf ook toe?

Absoluut. Sterker nog, ik moest het echt leren. Zeker als coach én vader van twee jonge kinderen. De valkuil is om jezelf altijd weg te cijferen voor anderen. Maar ik weet nu: als ik zelf niet goed voor mijn mentale en fysieke fitheid zorg, kan ik ook niet het beste geven aan mijn sporters of mijn gezin. Daarom pak ik tijdens hoogtestages bijvoorbeeld ook zelf de ruimte om te sporten — lange wandelingen, hikes, of gewoon bewegen op een manier die bij mij past.

Je noemt ACT (Acceptance and Commitment Therapy) als een belangrijke pijler in jullie begeleiding. Hoe pas je dat toe?

We laten elke sporter nadenken over zijn of haar persoonlijke waarden. Waarom doe ik dit? Wat drijft me? Op basis daarvan formuleren we gezamenlijke waarden per boot. Dit helpt niet alleen bij het maken van keuzes, maar ook bij het omgaan met tegenslagen. ACT leert je om bewust te kiezen: ben ik nu trouw aan mijn waarden of laat ik me leiden door vermijding en afleiding? Dat procesgericht denken werkt niet alleen voor topsport, maar is net zo relevant voor het dagelijks leven.

 

Tot slot: wat hoop je zelf nog te bereiken de komende jaren?

Wat ik vooral merk, is dat ik steeds meer waarde hecht aan werken in een omgeving waar de cultuur aansluit bij mijn persoonlijke waarden. Ik haal er voldoening uit om processen te optimaliseren, met mensen te werken die er alles voor willen geven, en tegelijk ruimte te houden voor mijn gezin. Waar dat me precies gaat brengen over vijftien jaar? Geen idee. Maar zolang ik mag bijdragen aan het beste uit mensen halen — of dat nu in sport of ergens anders is — ben ik op de goede plek.

Slotboodschap

Of je nu Olympisch roeier bent of gewoon gezond en fit wilt blijven in je werk en leven: de les van Koen de Haan is helder. Het gaat om de basics: goed slapen, goed eten, goed bewegen — en vooral: consistente keuzes maken die bijdragen aan jouw lange termijn doelen. Want uiteindelijk is de vraag steeds weer: maakt dit de boot sneller?